GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O PRAĆENJU SUDSKIH POSTUPAKA U CRNOJ GORI

Product Description

Centar za monitoring i istraživanje (CeMI) u saradnji sa Centrom za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) i Mrežom za afirmaciju evropskih integracionih procesa (MAEIP), uz podršku Evropske unije i Ministarstva javne uprave realizuju projekat pod nazivom “Reforma pravosuđa: Unapređenje kapaciteta organizacija civilnog društva da doprinesu integritetu pravosuđa” (u daljem tekstu: Projekat).

Projekat će biti usmjeren ka davanju doprinosa većem stepenu vladavine prava u Crnoj Gori koji će se ogledati kroz procjenu i povećanje nivoa profesionalnosti, odgovornosti, efikasnosti i integriteta pravosuđa kroz uspostavljanje tješnje saradnje i efikasnijih mehanizama između organizacija civilnog društva i pravosudnih institucija. Cilj ovog projekta ogleda se i u unaprjeđenju kapaciteta lokalnih organizacija i većoj uključenosti civilnog društva u reformama pravosudnog sistema Crne Gore, kao i pregovorima u vezi sa Poglavljem 23 (pravosuđe i osnovna ljudska prava).

Jedna od najznačajnijih projektnih aktivnosti usmjerena je ka praćenju sudskih postupaka u sudovima u Crnoj Gori. Aktivnosti praćenja suđenja sprovode se po OEBS-ovoj metodologiji praćenja sudskih postupaka, koju su CeMI i Misija OEBS-a u Crnoj Gori razvili u okviru programa praćenja suđenja koji je realizovan u periodu 2007-2014.godine. Tokom izvještajnog perioda koji se načelno poklapa sa prvom godinom realizacije projekta, posmatrači CeMI-ja i CEDEM-a su pratili 150 krivičnih predmeta i 263 glavna pretresa u pet osnovnih sudova (Osnovni sud u Podgorici, Osnovni sud u Nikšiću, Osnovni sud u Danilovgradu, Osnovni sud u Baru, Osnovni sud u Cetinju) i Višem sudu u Podgorici. Praćenje sudskih postupaka sprovodi se u skladu sa principima definisanim u okviru Memoranduma o saradnji zaključenog između Vrhovnog suda Crne Gore, CeMI-ja i CEDEM-a, na samom početku realizacije projekta.

U izvještaju koji je pred vama, predstavljeni su preliminarni rezultati u okviru perioda prve godine praćenja sudskih postupaka (februar 2018 – decembar 2018. godine). Glavni cilj Izvještaja je bio da se na osnovu neposrednih zapažanja posmatrača sa praćenih suđenja procijeni stanje sudske prakse u Crnoj Gori koje se tiče primjene kako domaćeg zakonodavstva tako i međunarodnih standarda prava na pravično suđenje. Takođe, zaključci i preliminarne preporuke koje predstavljaju sastavni dio izvještaja na osnovu identifikovanih nedostataka sugerišu relevantnim institucijama sprovođenje odgovarajućih mjera u cilju postizanja pravičnog i efikasnog pravosudnog sistema u Crnoj Gori.

Izvještaj se sastoji od uvodnog dijela u kojem je predstavljena metodologija praćenja suđenja i date opšte smjernice o svrsi i dometima programa praćenja suđenja. Centralni dio izvještaja predstavlja dio koji obuhvata rezultate praćenja sudskih postupaka sa preliminarnim zaključcima i preporukama kako unaprijediti praksu poštovanja standarda fer i pravičnog suđenja od strane svih učesnika u sudskim postupcima u Crnoj Gori. U ovom dijelu treba napomenti da se u odnosu na izvještavanje o praćenim krivičnim postupcima, kao ograničenje može prepoznati to što faza istrage i pretkrivični postupak nijesu bili predmet posmatranja osim u situacijama kada su pojedina pitanja vezana sa ovim fazama postupka bila pomenuta tokom glavnog pretresa. Takođe, treba navesti da se posmatrači CeMI-ja i CEDEM-a nijesu fokusirali na meritum posmatranih predmeta, nego samo na sprovođenje postupka u skladu sa međunarodnim standardima pravičnog suđenja i relevantnim nacionalnim zakonodavstvom. U cilju zaštite prava privatnosti i poštovanja nezavisnosti suda, u Izvještaju nijesu navedena imena sudija i stranaka u postupku. Ovo posebno moramo naglasiti jer se u Izvještaju nalaze i informacije o predmetima u kojima postupak nije pravosnažno okončan.

Kao što je ranije navedeno, preliminarna zapažanja sa sudskih postupaka u ovom Izvještaju predstavljaju rezultate rada u okviru prve faze projektnih aktivnosti, a Finalni izvještaj biće pripremljen i publikovan početkom 2020. godine i sadržaće analizu praćenih suđenja za 2018. i 2019. godinu.

Konačno, u uvodnom dijelu izvjetaja se moramo zahvaliti svim predstavnicima sudstva, tužilaštva, advokatima i ostalim koleginicama i kolegama koji su posmatračima CeMI-ja i CEDEM-a omogućili da shodno planiranoj dinamici i metodologiji sprovedu prvu fazu projektnih aktivnosti praćenja sudskih postupaka. Očekujemo da će se kvalitetna saradnja sa svim učesnicima sudskih postupaka nastaviti i u narednoj fazi realizacije projekta.