English
Proces glasanja tokom izbornog dana u Nikšiću sproveden je u skladu sa domaćim zakonodavstvom i pored izazova koje je predstavljao pritisak na rad biračkih odbora, verbalni sukobi između njihovih članova na biračkim mjestima, kao i u njihovoj neposrednoj blizini.
Predizborna kampanja je bila obilježena snažnom tenzijom, slučajevima nasilja, široko raširenim nepoštovanjem epidemioloških mjera, kršenjem predizborne ćutnje, učešćem stranih aktera iz Republike Srbije, Republike Srpske i iz opština iz sjevernog dijela Republike Kosovo. Miješanje u predizborni proces je posebno bilo izraženo kada je riječ o izvještavanju medija iz ovih zemalja, a koji ujedno pokrivaju i Crnu Goru.
U biračkom spisku za opštinu Nikšić se nalazi skoro 1000 duplo upisanih birača, koji su evidentirani i u biračkom spisku Republike Srbije.
To je ocjena iz Izvještaja o preliminarnim zaključcima i nalazima „Građansko nadgledanje lokalnih izbora u Nikšiću Crna Gora 2021“, koji je predstavio Centar za monitoring i istraživanje (CeMI) na pres konferenciji.
Predsjednik Upravnog odbora CeMI-ja, Zlatko Vujović, pojasnio je da su u toj organizaciji, provjeravali informaciju koja je objavljena u medijima, da je skoro hiljadu birača iz Nikšića duplo upisano i nalazi se u Biračkom spisku Srbije.
„Ta dokumentacija nije sadržala kompletne podatke. Sadržala je dio podataka, ali nije sadržala jedinstvene matične brojeve, pa je samim tim bilo otežano povjeravanje. Pošto CeMI ima pravo na pristup Biračkom spisku, kao ovlašteni posmatrač, mi smo te podatke provjeravali u Biračkom spisku Crne Gore. Našli smo ta lica, našli smo jedinstvene matične brojeve“, kazao je Vujović.
Prema njegovim riječima, od 969 lica sa spiska za koje CeMI vršio provjeru, za osam lica nisu postojali podaci, odnosno tri lica nisu upisana bila u birački spisak za Opštinu Nikšić, pa nije bilo moguće niti postoji provjera njihovog statusa u biračkom spisku druge države, a za pet lica koja su upisana u birački spisak Crne Gore nije bilo podataka u Biračkom spisku Srbije.
„Ovdje se otvara jedno veće pitanje, ne samo da li ste vi biračkom spisku ili ne, nego se otvara pitanje dvojnog državljanstva i da li će državni organi izvršiti provjere i pokrenuti oduzimanje državljanstava onim licima koja su ih nezakonito stekla.“, istakao je Vujović.
Ukazao je da je ovo prvi put da je provjerena i dokumentovana sumnja da postoje duplo upisani birači.
Vujović je rekao da je izborna ćutnja prekršena, navodeći da su korištene društvene mreže da bi se izbjegla pravila ćutnje.
„Ima jedan karakterističan događaj, uživo prenošenje događaja GP URA u toku predizborne ćutnje. Reklamiranje na socijalnim mrežama nije regulisano našim zakonodavstvom, sjedište kompanija je van Crne Gore, pa postoji problem da se to reguliše. Kad je riječ o konkretnom događaju koji je prenošen uživo, on predstavlja jasan primjer kršenja izborne ćutnje, jer je sami događaj tokom predizborne kampanje javnog karaktera, nije dozvoljen“, pojasnio je Vujović.
CeMI, kako je rekao, predlaže ukidanje predizborne ćutnje.
Vujović je ocijenio da Crna Gora ide unazad kad je riječ o izbornom procesu.
„Ono što se radilo u Nikšiću možda je i najgori izborni proces ikad sproveden u Crnoj Gori. Vidjeli smo uticaj spoljnih aktera, prije svega onih aktera koji su iz Republike Srbije, Republike Srpske, ali smo vidjeli i primjere dolaska aktivista iz opština na sjeveru Kosova. Uglavnom je sva ta pomoć išla ka jednom političkom bloku, Koaliciji „Za budućnost Nikšića““, naveo je Vujović.
Rekao je da smo imali situaciju da osim novca koji ulazi u Crnu Goru u toku predizborne kampanje, tu su i aktivisti, „a da ne govorimo o medijima koji su bili pod kontrolom vlasti u Beogradu, koji su se brutalno miješali u predizbornu kampanju“.
Govoreći o ocjeni rada opštinske izborne komisije, Vujović je kazao da je to tijelo kvalitetno odradilo posao.
„Članovi biračkih odbora su isto uradili sjajan posao, iako su bili izloženi pritiscima, tako da su ocjene naših posmatrača bile prilično visoke“, rekao je Vujović.
PR koordinatorka CeMI-ja, Maja Bjelić, kazala je da je posmatračka misija te organizacije za nadgledanje izbornog procesa za lokalne izbore u Nikšiću 2021. godine akreditovala 181 posmatrača.
„Misija se sastojala od kratkoročnih i dugoročnih posmatrača. CeMI je takođe angažovao mrežu lokalnih koordinatora. Imajući u vidu da je u Nikšiću 138 biračkih mjesta, tokom ove posmatračke misije CeMI je imao totalnu pokrivenost u opštini Nikšić tokom izbornog dana“, istakla je Bjelić.
Podsjetila je da je CeMI u okviru projekta nadgledanja lokalnih izbora u Nikšiću koristio prethodno razvijenu web i mobilnu aplikaciju “Fer izbori” (www.ferizbori.me) putem koje su građani i posmatrači imali mogućnost da prijave uočene nepravilnosti ili kršenje njihovih biračkih prava.
„Aplikacija je takođe omogućila građanima da uživo prate projekcije rezultata izbora, kao i da se informišu o svojim biračkim pravima“, dodala je Bjelić.
Iz CeMI-ja su zahvallii Britanskoj ambasadi u Podgorici koja je finansijski podržala projekat građanskog nadgledanja lokalnih izbora u Nikšiću 2021. godine i omogućila sprovođenje ove misije.
„CeMI takođe želi da izrazi zahvalnost svim predstavnicima izborne administracije, državnih organa, političkih partija i medijima sa kojima je uspostavljena saradnja na planu sprovođenja ove misije“, zaključila je Bjelić.
Kompletan Izvještaj je dostupan OVDJE
